„Bóg nieustannie powołuje niektóre osoby, aby za Nim szły i Mu służyły w kapłaństwie urzędowym. Jednak również i my powinniśmy czynić, co do nas należy, poprzez formację, która jest odpowiedzią człowieka, Kościoła na dar Boży, ten dar, który Bóg mu daje za pośrednictwem powołania. Chodzi o to, by strzec powołań i sprzyjać ich wzrastaniu, aby przynosiły dojrzałe owoce. Są one «nieoszlifowanym diamentem», wymagającym starannej obróbki, z poszanowaniem sumienia osób i cierpliwością, aby jaśniały pośród ludu Bożego. Toteż formacja nie jest działaniem jednostronnym, polegającym na tym, że ktoś przekazuje wiedzę teologiczną lub duchową. Jezus nie mówił do tych, których powoływał: «chodź, to ci wyjaśnię», «pójdź za Mną, pouczę cię», nie!; formacja stosowana przez Chrystusa względem Jego uczniów odbywała się natomiast na zasadzie «chodź i pójdź za Mną», «postępuj tak, jak Ja postępuję», i to jest metoda, którą także dzisiaj Kościół pragnie stosować względem swoich kapłanów. Formacja, o której mówimy, jest doświadczeniem kondycji uczniowskiej, które przybliża do Chrystusa i pozwala coraz bardziej do Niego się upodabniać”.
Papież Franciszek, 03 X 2014
FORMACJA W SEMINARIUM
Formacja w naszym Wyższym Seminarium Duchownym pw. bł. Jana Dunsa Szkota w Poznaniu, zgodnie z wytycznymi Kościoła, przebiega na czterech płaszczyznach. Wynika to z faktu, że przygotowanie alumna do pełnienia kapłańskiej misji we współczesnym świecie musi mieć integralny, całościowy charakter. Dojrzewanie do podjęcia przyszłej posługi prezbiteratu przebiega na płaszczyźnie osobowościowej, duchowej, intelektualnej oraz pastoralnej każdego alumna.
Formacja ludzka:
Jest ona fundamentem formacji kapłańskiej. Chodzi tu zarówno o naśladowanie wcielonego Syna Bożego i odtworzenie w sobie ludzkiej doskonałości, jaka w Nim jaśniała, ale także o umocnienie się alumnów w takich postawach, które będą sprzyjały rozwijaniu dojrzałych relacji i ułatwiały owocną pracę duszpasterską wśród ludzi. Kandydaci do kapłaństwa latach seminaryjnych starają się rozwijać takie ludzkie cechy, które składają się na osobowość dojrzałą i zrównoważoną, pozwalającą im udźwignąć trudy przyszłego duszpasterzowania. Na tej płaszczyźnie bracia alumni mają w szczególny sposób pracować nad wysokim poziomem kultury osobistej, dbać o głęboko pojętą „prawość sumienia”, wykształcić w sobie postawę szczerości i uczciwości, a także – co jest również ściśle powiązane z życiem w braterskiej wspólnocie – powinni odznaczać się umiejętnością słuchania drugiego człowieka, prowadzenia z nim dialogu, okazywania mu szacunku, przychodzenia mu z pomocą. Ważna w tym względzie okazuje się również zdolność do rozwiązywania spraw spornych i umiejętność właściwego wykorzystania czasu wolnego.
Jednym z elementów ludzkiej formacji jest również wykonywana przez braci studentów praca i codzienna troska o klasztor, który w czasie edukacji seminaryjnej staje się wspólnym domem. Klerycy, w ramach wyznaczonych obowiązków, podejmują różne prace na terenie seminarium i w jego obejściu. Nie brakuje także pracy w ogrodzie, gdzie alumni angażują się w np. w przygotowanie ziemi pod uprawę warzyw, plewienie grządek i krawężników, koszenie trawnika, czy też podlewanie grządek z warzywami i rabatek z kwiatami. Także wewnątrz budynku seminarium nie brakuje pracy. Ważne jest utrzymanie porządku: we własnych pokojach, na korytarzach, w rozmównicach i pokojach gościnnych, w salach wykładowych oraz w kaplicy. Prace porządkowe na korytarzach odbywają na zasadzie dyżurów tygodniowych. Nierzadko, bracia alumni posługują także w zakrystii i na furcie klasztornej.
Formacja duchowa:
Jest ona „sercem, które jednoczy i ożywia bycie kapłanem i jego działalność. Klerycy mają całym swoim życiem przylgnąć do Chrystusa, jako do swojego Przyjaciela.” (PDV 46)
Jest to możliwe dzięki stałej formacji duchowej, nad którą czuwa ojciec duchowny i spowiednicy. Comiesięczne dni skupienia oraz wiosenne rekolekcje są dla kleryków czasem weryfikacji swojego duchowego wzrostu oraz sposobnością do wewnętrznego umacniania się w powołaniu. W aspekcie duchowego wzrostu niezbędna okazuje się pielęgnacja osobistej relacji z Chrystusem przejawiająca się w codziennej, prywatnej adoracji Najświętszego Sakramentu i wytrwałej medytacji Bożego Słowa.
Na drodze formacji do kapłaństwa alumni przechodzą pewne stopnie rozwoju duchowego, które wyrażają się w dopuszczaniu ich przez przełożonych do przyjęcia różnych posług. Alumni III roku otrzymują posługę lektoratu, zaś ich starsi o rok współbracia – posługę akolitatu. Zwykle, pod koniec V roku studiów, bracia alumni otrzymują święcenia diakonatu. Uwieńczeniem całej seminaryjnej formacji są święcenia kapłańskie.
Formacja intelektualna:
Sześcioletnie studia seminaryjne obejmują dwa etapy:
Formacja pastoralna:
Klerycy są przygotowywani do tego, aby umieli ukazywać ludziom Chrystusa, który „nie przyszedł, aby Mu służono, lecz żeby służyć” (PDV 57).
Alumni, wsparci wiedzą z zakresu katechetyki, homiletyki, pedagogiki i psychologii powinni rozwijać w sobie zdolność do dojrzałego dawania siebie innym. Z tego względu, po ukończeniu studiów filozoficznych, bracia klerycy stopniowo nabywają umiejętności współpracy z kołami duszpasterskimi.